Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce. Zamknij Zamknij

- Łomżyńska "Solidarność" 1980 - 1981

Informacje

#SOLIDARNIZUKRAINĄ

POMOC HUMANITARNA

#SOLIDARITYWITHUKRAINE

Łomżyńska "Solidarność" 1980 - 1981

14 października 2020

Rok 1980 zapisał się w historii Polski przede wszystkim ze względu na falę strajków, zapoczątkowaną wprowadzeniem w lipcu przez władze podwyżek cen. Fala żywiołowych strajków zapoczątkowanych w lipcu 1980 na Lubelszczyźnie, kontynuowana była w sierpniu 1980 na Wybrzeżu, następnie zaś rozwinęła się w strajki ogólnopolskie. Efektem masowych strajków było podpisanie w Gdańsku tzw. porozumień sierpniowych. Po zawarciu porozumień społecznych w 1980 roku, komitety strajkowe (główną rolę odgrywał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy w Stoczni Gdańskiej im. Lenina) przekształciły się w komisje założycielskie NSZZ „Solidarność”. 17 września 1980 podjęto decyzję o utworzeniu jednolitego, ogólnokrajowego Związku i jego nazwie- „Solidarność”. Towarzyszyło temu spontaniczne tworzenie się struktur Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” na terenie całego kraju – także w regionie łomżyńskim.

Początek fali strajkowej w województwie łomżyńskim datuje się na 18 sierpnia 1980 roku, kiedy to w Komunalnej Rozlewni Gazu Płynnego „Korgaz” w Łomży został zorganizowany pierwszy w województwie strajk. W tym dniu o godzinie 7:00 nie podjęły pracy 82 osoby. Stawiane wówczas postulaty dotyczyły przede wszystkim spraw materialnych oraz bezpośrednio związanych z funkcjonowaniem zakładu. Jeszcze w sierpniu 1980 roku odnotowano strajki (wystąpienia załóg) w szeregu innych zakładów pracy w Łomży, m.in.: Fabryka Mebli, piekarze WSS „Społem”, kierowcy MZK, Rejonowe Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej   w Łomży, mechanicy Łomżyńskich Zakładów Przemysłu Bawełnianego „Narew” w Łomży, Wytwórnia Sprzętu Turystycznego OST „Gromada” w Śniadowie.
We wrześniu komitety strajkowe powstały już w dziesięciu zakładach na terenie województwa i liczyły od 2 do 23 osób. Miało to miejsce w: Wojewódzkim Zakładzie Energetyki Cieplnej, Łomżyńskich Zakładach Przemysłu Bawełnianego „Narew”, BFM Zakład nr 2 w Łomży, „Transbudzie”, Rejonowej Dyrekcji Dróg Publicznych, PTHW, Oddziale STW w Kolnie, Fabryce Przyrządów i Uchwytów, Oddziale PKS w Zambrowie oraz Spółdzielni Inwalidów w Szczuczynie. Wysuwane przez załogi postulaty dotyczyły głównie: spraw płacowych (władze określały je jako wygórowane), socjalnych i bhp, zaopatrzenia sklepów i kiosków przyzakładowych. Ogółem w województwie tylko we wspomnianym okresie w strajkach i przerwach w pracy wzięło udział 6160 osób, na 7940 zatrudnionych w tych przedsiębiorstwach.

Rejestracja struktur łomżyńskiej „Solidarności” nastąpiła jeszcze we wrześniu 1980, kiedy to pracownicy Powszechnej Spółdzielni Spożywców „Społem” – Bogusław Baranowski i Marian Chojnowski, w siedzibie punktu konsultacyjnego NSZZ „Solidarność” Region Mazowsze przy ul. Bednarskiej w Warszawie zarejestrowali łomżyńskie struktury Związku pod nr 48. Październik i listopad 1980 roku to okres intensywnego powstawania nowych struktur ”Solidarności” w Łomży i województwie. O ile w październiku koła Związku powołano w 41 zakładach pracy, to w listopadzie tego roku już w 67. Już 6 listopada ( 4 dni przed oficjalną rejestracją, która nastąpiła 10 listopada 1980 r.)ukonstytuował się Tymczasowy Międzyzakładowy Komitet Założycielski NSZZ „Solidarność” w Łomży jako Oddział Regionu Mazowsze w składzie 5 osobowym. Przewodniczącym został Bogusław Baranowski- pracownik PSS „Społem” w Łomży.            

Według danych z września 1981 roku NSZZ „Solidarność” działał w 280 zakładach pracy na terenie województwa łomżyńskiego i skupiał ponad 42 000 osób czyli ok. 70% zatrudnionych. Przewodniczącym Międzyzakładowej Komisji NSZZ „Solidarność” w Łomży wybrany został w dniu 3 czerwca 1981 roku Marian Chojnowski, który pełnił tę funkcję aż do wybuchu stanu wojennego. W ówczesnym województwie łomżyńskim nie powołano jednej  organizacji obejmującej całe województwo. NSZZ „Solidarność” Region Mazowsze Oddział w Łomży obejmowała Łomżę oraz powiaty łomżyński i kolneński. Akces do Mazowsza zgłosiły też organizacje w Wysokiem Mazowieckiem i Zambrowie, natomiast do regionu podlaskiego należała „Solidarność” z powiatu grajewskiego.

Solidarność, chociaż formalnie była jedynie związkiem zawodowym, faktycznie spełniała role znacznie wykraczające poza funkcje związkowe. Szybko stała się potężnym ruchem społecznym, w którym Polacy pokładali swoje nadzieje na życie w wolnym i niepodległym kraju.

Większość osób, które angażowały się w te wydarzenia, nie liczyła na awanse i karierę polityczną. Niestety to również większość z nich najszybciej odeszła w niepamięć. 

Prezentowane poniżej materiały, ułożone w porządku chronologicznym,  dotyczą „Solidarności” w Łomży z lat 1980-1981 i pochodzą w większości z zasobu naszego Archiwum. Uzupełnione zostały przez zbiory Muzeum Północno- Mazowieckiego w Łomży oraz osób prywatnych – Pana Mariana Chojnowskiego, przewodniczącego łomżyńskiej „Solidarności” i Pani Aliny Schramm.

Danuta Bzura

Galeria zdjęć

  • Powiększ obraz:

    0. Znaczek Solidarności (Muzeum Północno-mazowieckie w Łomży, Zbiór Adama Dąbrowskiego)

  • Powiększ obraz:

    Protokół z posiedzenia sekretariatu KW PZPR w Łomży w dniu 15.08.1980 r. - Informacja o sytuacji (pierwszych strajkach) w kraju (KW PZPR w Łomży, sygn.124,k.50)

  • Powiększ obraz:

    Protokół z posiedzenia sekretariatu KW PZPR w Łomży w dniu 18.08.1980 r. - Informacja o sytuacji w kraju i województwie (KW PZPR w Łomży, sygn.124,k.55-56),

  • Powiększ obraz:

    Protokół z posiedzenia sekretariatu KW PZPR w Łomży w dniu 18.08.1980 r. - Informacja o sytuacji w kraju i województwie (KW PZPR w Łomży, sygn.124,k.57)

  • Powiększ obraz:

    Protokół z posiedzenia sekretariatu KW PZPR, na którym omawiano sytuację w KORGAZIE w związku z przerwą w pracy w dniu 18.08.1980 r. (KW PZPR w Łomży, sygn.124,k.58)

  • Powiększ obraz:

    Protokół z posiedzenia sekretariatu KW PZPR, na którym omawiano sytuację w KORGAZIE w związku z przerwą w pracy w dniu 18.08.1980 r. (KW PZPR w Łomży, sygn.124,k.59-60)

  • Powiększ obraz:

    Protokół z posiedzenia sekretariatu KW PZPR, na którym omawiano sytuację w KORGAZIE w związku z przerwą w pracy w dniu 18.08.1980 r. (KW PZPR w Łomży, sygn.124,k.61)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o sytuacji (strajkach) w województwie w dniu 29.08.1980 r. (KW PZPR w Łomży, sygn.124,k.87-88)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o sytuacji (strajkach) w województwie w dniu 26.08.1980 r. (KW PZPR w Łomży, sygn.124,k.79-80)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o sytuacji (strajkach) w województwie w dniu 27.08.1980 r. (KW PZPR w Łomży, sygn.124,k.82-83)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o sytuacji (strajkach) w województwie w dniu 29.08.1980 r. (KW PZPR w Łomży, sygn.124,k.87-88)

  • Powiększ obraz:

    Fragment porozumień gdańskich, 1980 (KW PZPR, sygn.374)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o sytuacji (strajkach) w województwie w dniu 08.09.1980 r. (KW PZPR w Łomży, sygn.124,k.93-94)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o sytuacji (strajkach) w województwie w dniu 08.09.1980 r. (KW PZPR w Łomży, sygn.124,k.95)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o sytuacji społeczno-politycznej w woj. łomżyńskim we wrześniu 1980 r. (KW PZPR, sygn.431,k.1)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o sytuacji społeczno-politycznej w woj. łomżyńskim we wrześniu 1980 r. (KW PZPR, sygn.431,k.2)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o sytuacji społeczno-politycznej w woj. łomżyńskim we wrześniu 1980 r. (KW PZPR, sygn.431,k.3-4)

  • Powiększ obraz:

    Flaga Solidarności (Muzeum Północno-mazowieckie w Łomży, Zbiór Adama Dąbrowskiego)

  • Powiększ obraz:

    Wykaz zakładów, w których utworzono Solidarność, październik 1980 (KW PZPR w Łomży, sygn.374,k.82)

  • Powiększ obraz:

    Wykaz zakładów, w których utworzono Solidarność, październik 1980 (KW PZPR w Łomży, sygn.374,k.83)

  • Powiększ obraz:

    Wykaz zakładów, w których utworzono Solidarność, październik 1980 (KW PZPR w Łomży, sygn.374,k.84)

  • Powiększ obraz:

    Deklaracja członkowska ‘Solidarności” (zb. MPMw Łomży, pomoce naukowe teczka nr 376-1)

  • Powiększ obraz:

    Odręczna notatka na temat składu Prezydium TKZ NSZZ „SOLIDARNOŚĆ”,1980 (KW PZPR,sygn.375,k.54)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o przebiegu strajku ostrzegawczego w dniu 3 października 1980 r. (KW PZPR, sygn.431,k.6-7)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o przebiegu strajku ostrzegawczego w dniu 3 października 1980 r. (KW PZPR, sygn.431,k.8)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o sytuacji w województwie w dniu 20.10.1980 r. (KW PZPR w Łomży, sygn.124,k.114-115)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o sytuacji w województwie w dniu 23.10.1980 r. (KW PZPR w Łomży, sygn.124,k.117-118

  • Powiększ obraz:

    Plakat z 1980 r. (Ze zbiorów M. Chojnowskiego)

  • Powiększ obraz:

    Plakat informacyjny o zarejestrowaniu statutu NSZZ SOLIDARNOŚĆ, 1980 (Ze zbiorów M. Chojnowskiego)

  • Powiększ obraz:

    Wykaz zakładów pracy, w których założono NSZZ Solidarność,stan na dzień 20.11.1980 (KW PZPR, sygn.374,k.87-88)

  • Powiększ obraz:

    Wykaz zakładów pracy, w których założono NSZZ Solidarność,stan na dzień 20.11.1980 (KW PZPR, sygn.374,k.89)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o sytuacji w w ruchu związkowym w woj. łomżyńskim na dzień 14.11.1980 (KW PZPR, sygn.374,k.10)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o sytuacji w w ruchu związkowym w woj. łomżyńskim na dzień 14.11.1980 (KW PZPR, sygn.374,k.11)

  • Powiększ obraz:

    Kalendarz na rok 1981 (Zbiór Wojtka Surawskiego)

  • Powiększ obraz:

    Biuletyn Informacyjny NSZZ Solidarność Region Mazowsze Oddział w Łomży,09.01.1981 (KW PZPR w Łomży, sygn.374,k.110)

  • Powiększ obraz:

    Biuletyn Informacyjny NSZZ Solidarność Region Mazowsze Oddział w Łomży,09.01.1981 (KW PZPR w Łomży, sygn.374,k.110v)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o przebiegu spotkania Wojewody Łomżyńskiego z MKZ Solidarność w dniu 21 stycznia 1981 r.(KW PZPR,sygn.375,k.39-40)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o ruchu związkowym w styczniu 1981 r.(KW PZPR, sygn.375,k.24-25)

  • Powiększ obraz:

    Meldunek do KC na temat strajku w styczniu 1981 r.(KW PZPR, sygn.375,k.1)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o działalności Solidarności w woj. łomżyńskim, luty 1981 (KW PZPR,sygn.375,k.15)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o działalności Solidarności w woj. łomżyńskim, luty 1981 (KW PZPR,sygn.375,k.16-17)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o działalności Solidarności w woj. łomżyńskim, luty 1981 (KW PZPR,sygn.375,k.18)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o działalności Solidarności wiejskiej w woj. łomżyńskim, luty 1981 (KW PZPR,sygn.375,k.12)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o działalności Solidarności wiejskiej w woj. łomżyńskim, luty 1981 (KW PZPR,sygn.375,k.13)

  • Powiększ obraz:

    Meldunek do KC-relacja ze spotkania członków Solidarności z Jackiem Kuroniem i Maciejem Madejskim, 08.02.1981 (KW PZPR,sygn.375,k.4)

  • Powiększ obraz:

    Meldunek do KC-relacja ze spotkania członków Solidarności z Jackiem Kuroniem i Maciejem Madejskim, 08.02.1981 (KW PZPR,sygn.375,k.5)

  • Powiększ obraz:

    Meldunek do KC-relacja ze spotkania członków Solidarności z Jackiem Kuroniem i Maciejem Madejskim, 08.02.1981 (KW PZPR,sygn.375,k.6)

  • Powiększ obraz:

    Meldunek do KC-relacja ze spotkania członków Solidarności z Jackiem Kuroniem i Maciejem Madejskim, 08.02.1981 (KW PZPR,sygn.375,k.7)

  • Powiększ obraz:

    . Meldunek do KC-relacja ze spotkania członków Solidarności z Jackiem Kuroniem i Maciejem Madejskim, 08.02.1981 (KW PZPR,sygn.375,k.8

  • Powiększ obraz:

    Dane na temat MKZ w Kolnie,1981(KW PZPR, sygn.375,k.53),

  • Powiększ obraz:

    Odręczna notatka - dane na temat MKZ w Grajewie,1981(KW PZPR, sygn.375,k.55)

  • Powiększ obraz:

    Skład MKZ NSZZ SOLIDARNOŚĆ w Wysokiem Mazowieckiem,1980 (KW PZPR,sygn.375,k.56)

  • Powiększ obraz:

    SENS Biuletyn Informacyjny łomżyńskiej Solidarności, nr 6-7,k.1(KW PZPR,sygn.390,k.1)

  • Powiększ obraz:

    SENS Biuletyn Informacyjny łomżyńskiej Solidarności, nr 6-7,k.1(KW PZPR,sygn.390,k.2)

  • Powiększ obraz:

    SENS Biuletyn Informacyjny łomżyńskiej Solidarności, nr 6-7,k.1(KW PZPR,sygn.390,k.3)

  • Powiększ obraz:

    SENS Biuletyn Informacyjny łomżyńskiej Solidarności, nr 6-7,k.1(KW PZPR,sygn.390,k.4)

  • Powiększ obraz:

    Pisma komitetu strajkowego NSZZ Solidarność przy ZZPB w Zambrowie,1981(KW PZPR, sygn.375,k.48-49)

  • Powiększ obraz:

    Ulotka dot. wydarzeń „bydgoskich” 1981 (Muzeum Północno- Mazowieckie w Łomży, zbiór A. Dąbrowskiego, sygn.MPM-H-PN 759- 1)

  • Powiększ obraz:

    Uchwała Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność przy WZGS w Łomży,1981(KW PZPR, sygn.375,k.41)

  • Powiększ obraz:

    Uchwała Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność przy ZZPB w Zambrowie,1981(KW PZPR, sygn.375,k.46-47)

  • Powiększ obraz:

    Postulaty zgłoszone przez Komisję Zakładową Solidarności przy Komendzie Wojewódzkiej Straży Pożarnych w Łomży (KW PZPR, sygn.374,k.71)

  • Powiększ obraz:

    Postulaty zgłoszone przez Komisję Zakładową Solidarności przy Komendzie Wojewódzkiej Straży Pożarnych w Łomży (KW PZPR, sygn.374,k.72)

  • Powiększ obraz:

    Postulaty pod adresem Wojewody Łomżyńskiego wysunięte przez pracowników Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Łomży (Zbiór Aliny Schramm)

  • Powiększ obraz:

    Legitymacja członkowska Solidarności (Ze zbiorów Aliny Schramm)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o ruchu związkowym w woj. łomżyńskim,kwiecień1981(KW PZPR, sygn.375,k.80)

  • Powiększ obraz:

    Zarząd i działacze łomżyńskiej SOLIDARNOŚCI przed siedzibą Związku,1981(Ze zbiorów M. Chojnowskiego)

  • Powiększ obraz:

    Lista kandydatów na przewodniczącego oraz członków Zarządu łomżyńskiej SOLIDARNOŚCI, 1981 (Ze zbiorów M. Chojnowskiego)1

  • Powiększ obraz:

    Lista kandydatów na przewodniczącego oraz członków Zarządu łomżyńskiej SOLIDARNOŚCI, 1981 (Ze zbiorów M. Chojnowskiego)2

  • Powiększ obraz:

    Lista kandydatów na przewodniczącego oraz członków Zarządu łomżyńskiej SOLIDARNOŚCI, 1981 (Ze zbiorów M. Chojnowskiego)3

  • Powiększ obraz:

    Skład osobowy Prezydium NSZZ Solidarność w Łomży (KW PZPR, syg.375,k.57)

  • Powiększ obraz:

    Notatka SB na temat wyborów Prezydium MK NSZZ SOLDARNOŚĆ,1981 (KW PZPR,sygn.375,k.66)

  • Powiększ obraz:

    Notatka SB na temat wyborów Prezydium MK NSZZ SOLDARNOŚĆ,1981 (KW PZPR,sygn.375,k.66v)

  • Powiększ obraz:

    Apel do mieszkańców 1981 r. zb. MPMw Łomży pomoce naukowe teczka nr 376-2

  • Powiększ obraz:

    Rajd Holenderski, wrzesień 1981. W czapce z emblematem Solidarności nauczycielka Ewa Schramm (Ze zbiorów Aliny Schramm)

  • Powiększ obraz:

    Poufna notatka MO na temat działań Solidarności,1981 (KW PZPR, sygn.375,k.84)

  • Powiększ obraz:

    Poufna notatka MO na temat działań Solidarności,1981 (KW PZPR, sygn.375,k.84v)

  • Powiększ obraz:

    Biuletyn Informacyjny łomżyńskiej SOLIDARNOŚCI Nr 16, wrzesień 1981 (Ze zbiorów M. Chojnowskiego)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o ruchu związkowym w woj. łomżyńskim,wrzesień1981(KW PZPR, sygn.375,k.71-72)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o ruchu związkowym w woj. łomżyńskim,wrzesień1981(KW PZPR, sygn.375,k.73-74)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o ruchu związkowym w woj. łomżyńskim,wrzesień1981(KW PZPR, sygn.375,k.75-76)

  • Powiększ obraz:

    Informacja o ruchu związkowym w woj. łomżyńskim,wrzesień1981(KW PZPR, sygn.375,k.77)

  • Powiększ obraz:

    Wlepka dot. filmu Człowiek z żelaza (Ze zbiorów MPM-H-PN 756)

  • Powiększ obraz:

    Porozumienie NSZZ Solidarność z Wojewodą Łomżyńskim,1981(KW PZPR, sygn.375,k.86-87)

  • Powiększ obraz:

    „NIEZALEŻNOŚĆ” pismo NSZZ Solidarność Region Mazowsze,1981(KW PZPR,sygn.390,k.100)

  • Powiększ obraz:

    Akt oskarżenia Mariana Chojnowskiego o rozpowszechnianie treści antysocjalistycznych,1981(Ze zbiorów M. Chojnowskiego)

  • Powiększ obraz:

    Rezolucja przeciwko prześladowaniu członków SOLIDARNOŚCI (Ze zbiorów M. Chojnowskiego)

  • Powiększ obraz:

    Porozumienie SOLIDARNOŚCI z wojewodą łomżyńskim w sprawie reglamentacji towarów deficytowych,1981(Ze zbiorów M. Chojnowskiego)

  • Powiększ obraz:

    Odręczna notatka o sytuacji w ruchu związkowym, październik 1981 (KW PZPR, sygn.375,k.96)

  • Powiększ obraz:

    Odręczna notatka o sytuacji w ruchu związkowym, październik 1981 (KW PZPR, sygn.375,k.98-99)

  • Powiększ obraz:

    Odręczna notatka o sytuacji w ruchu związkowym, październik 1981 (KW PZPR, sygn.375,k.100-1001)

  • Powiększ obraz:

    Poświęcenie sztandaru łomżyńskiej SOLIDARNOŚCI w łomżyńskiej katedrze, 11.11.1981 (Ze zbiorów M. Chojnowskiego)

  • Powiększ obraz:

    Poczet sztandarowy ze sztandarem NSZZ Solidarność w drodze w katedry do siedziby Związku, 11 Listopad 1981 (Ze zbiorów M. Chojnowskiego)

  • Powiększ obraz:

    Dekret o wprowadzeniu stanu wojennego- fragment (Ze zbiorów Wojtka Surawskiego)

  • Powiększ obraz:

    Przepustka z okresu stanu wojennego zezwalająca na wyjazd do Warszawy (Ze zbiorów Muzeum Północno- mazowieckiego w Łomży)

  • Powiększ obraz:

    Ulotka z okresu stanu wojennego (Ze zbiorów Muzeum Północno- mazowieckiego w Łomży)

  • Powiększ obraz:

    . Ulotka z okresu stanu wojennego (Ze zbiorów Muzeum Północno-mazowieckiego w Łomży)

  • Powiększ obraz:

    Ulotka z okresu stanu wojennego (Ze zbiorów Muzeum Północno-mazowieckiego w Łomży)

  • Powiększ obraz:

    Ulotka z okresu stanu wojennego (Ze zbiorów Muzeum Północno-mazowieckiego w Łomży)

  • Powiększ obraz:

    Ulotka z okresu stanu wojennego (Ze zbiorów Muzeum Północno-mazowieckiego w Łomży)

Metryczka

Metryczka
Wytworzono:2020-10-14 12:17przez:
Opublikowano:2020-10-14 00:00przez: Jarosław Jasiński
Podmiot udostępniający:
Odwiedziny:23782

Rejestr zmian

  • Brak wpisów.