- Wystawy

Artykuły

• 

  Ustawa Rządowa z dnia 3 maja 1791 r.

  30 kwietnia 2021

         3 maja 1791 r. zajmuje w historii Polski szczególne miejsce, tego dnia sejm przyjął Ustawę Rządową, która od daty jej uchwalenia, przeszła do historii pod mianem Konstytucji 3 Maja. Dwa dni później stała się powszechnie obowiązującym prawem, a stany sejmujące (król, senat i izba poselska) przyjęły dodatkowo tzw. Deklarację Stanów Zgromadzonych, która znosiła wszystkie prawa sprzeczne z podjętą Ustawą, wzywała do złożenia przysięgi na jej wierność oraz przestrzegała, że „ktobykolwiek śmiał być przeciwnym niniejszej Konstytucji lub targać się na jej zepsucie, albo wzruszał spokojność dobrego i szczęśliwym być zaczynającego Narodu przez zasiewanie nieufności, przewrotne tłumaczenie Konstytucji, a tem bardziej przez formowanie jakiegokolwiek w kraju rokoszu, czyli konfederacyi onej przodował, lub jakowym sposobem do tego dokładał się, ten za nieprzyjaciela Ojczyzny, za jej zdrajcę, za buntownika uznany i najsurowszemi karami natychmiast przez Sąd Sejmowy ukarany będzie.”!

  Czytaj Więcej o: Ustawa Rządowa z dnia 3 maja 1791 r.
• 

  III Rozbiór Polski, a Białostocczyzna – w 225. rocznicę rozbioru

  23 października 2020

  24 października 1795 roku Rosja, Prusy i Austria podpisały akt rozbioru Polski, trzeciego już z kolei, w wyniku którego państwo polskie przestało faktycznie istnieć, a jego terytorium podzielono pomiędzy sygnatariuszy traktatu. Ziemie ówczesnego województwa podlaskiego zostały zagarnięte przez Królestwo Prus i utworzyły nową prowincję państwa pruskiego – Prusy Nowowschodnie (Neu-Ost-Preussen). W ten sposób rozpoczął się krótki, bo trwający do 1807 r., epizod funkcjonowania na terenach Białostocczyzny administracji pruskiej, którego jednym z zachowanych do dziś efektów jest – licząca ponad 70 metrów bieżących – spuścizna aktowa.

  Czytaj Więcej o: III Rozbiór Polski, a Białostocczyzna – w 225. rocznicę rozbioru
• 

  NIE ZAPOMNIJCIE TAMTYCH DNI - ŹRÓDŁA DO DZIEJÓW NSZZ SOLIDARNOŚĆ W ZASOBIE ARCHIWÓW PAŃSTWOWYCH

  15 września 2020

  31 sierpnia 2020 r  roku  minęła 40. rocznica powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego  „Solidarność” , który był pierwszą  w krajach komunistycznych, legalna i niezależną od władz organizacją związkową. Z tej okazji Archiwa Państwowe zaprezentowały m.in  swoje zbiory dotyczące powstawania oraz działalności związku.

  Przygotowana została wystawa plenerowa oparta o archiwalia przechowywane w zasobie państwowej sieci archiwalnej, której powstanie koordynowało Archiwum Państwowe w Białymstoku. Składają się na nią materiały z 31 archiwów, które zaprezentowane zostały w kolejności alfabetycznej według nazwy miejscowości, w której działają. Koncentrują się one zasadniczo na latach 1980–1981, część sięga jednak roku 1989.  Wystawę można oglądać od 28 sierpnia 2020 roku na Jasnych Błoniach przed Urzędem Miasta Szczecin.

  Marek Kietliński

  Czytaj Więcej o: NIE ZAPOMNIJCIE TAMTYCH DNI - ŹRÓDŁA DO DZIEJÓW NSZZ SOLIDARNOŚĆ W ZASOBIE ARCHIWÓW PAŃSTWOWYCH
• 

  "Czerwona propaganda podczas wojny polsko-bolszewickiej"

  21 sierpnia 2020

  W związku z 100-leciem zwycięskich bitew pod Warszawą 15 sierpnia oraz w Białymstoku 22 sierpnia zapraszamy Państwa do zapoznania się z wystawą internetową poświęconą propagandzie komunistycznej Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski. Zamieszczone w niej odezwy i pisma stanowią materiały źródłowe zgromadzone w Archiwum Państwowym w Białymstoku, przejęte od ówczesnego archiwum zakładowego Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Białymstoku. Są to w większości fotokopie dokumentów Komitetu Centralnego PZPR.

  Czytaj Więcej o: "Czerwona propaganda podczas wojny polsko-bolszewickiej"
• 

  100 rocznica odzyskania przez Białystok niepodległości

  19 lutego 2019

  Losy Białostocczyzny i samego Białegostoku, w kontekście odzyskiwania przez Polskę niepodległości, były nieco inne niż reszty kraju, nieco – można rzec – pod tym względem opóźnione.  Wynikało to ze specyfiki położenia regionu, dlatego też, gdy w listopadzie 1918 r. II RP cieszyła się wolnością, Białystok nadal pozostawał pod okupacją niemiecką (by, zgodnie z umowami międzynarodowymi, umożliwić Niemcom ewakuację ich wojsk z Ukrainy do Prus Wschodnich). Sytuacja zmieniła się dopiero 5 lutego 1919 r. wraz z podpisaniem tzw. „umowy białostockiej”, która regulowała kwestie odwrotu wojsk niemieckich, umożliwiała przemarsz wojsk polskich przez okupowane tereny na spotkanie, nadciągającej ze Wschodu, Armii Czerwonej, a także zakładała przejmowanie przez polską administrację zarządu nad opuszczanymi przez Niemców ziemiami. W wyniku zawartych porozumień 17 lutego 1919 r. do Białegostoku przybył wraz z urzędnikami pierwszy polski komendant miasta – płk Stanisław Dziewulski, a oddziały Wojska Polskiego zajmowały kolejne miejscowości regionu. Ostateczne wycofanie z Białegostoku oddziałów niemieckich zaplanowano na 19 lutego 1919 r., wojska okupacyjne miały opuścić miasto do godziny 2-ej w nocy, jednak z powodu opóźnienia, jak i przez wzgląd na rozmiar całej operacji, moment ten trochę się opóźnił – ostatni pociąg z niemieckimi żołnierzami opuścił białostocki dworzec dopiero około godziny 17-tej.

  Czytaj Więcej o: 100 rocznica odzyskania przez Białystok niepodległości